Osoba karana ma zakaz pełnienia funkcji członka zarządu, to jeden z przepisów w polskim systemie prawnym, mający na celu ochronę wiarygodności i stabilności obrotu gospodarczego. Przepis ten ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia transparentności działania spółek handlowych oraz minimalizacji ryzyka nadużyć gospodarczych.
Zakaz zasiadania w zarządzie przez osoby karane wynika przede wszystkim z przepisów Kodeksu spółek handlowych (k.s.h.) oraz Kodeksu karnego (k.k.). Zgodnie z art. 18 § 2 k.s.h.:
„Nie może być członkiem zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej, likwidatorem albo prokurentem osoba, która została skazana prawomocnym wyrokiem za przestępstwo określone w art 587–5872,art. 590 i art. 591 ustawy oraz art 228–231 i rozdziałach XXXIII–XXXVII ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz. U. z 2022 r. poz. 1138, z późn. zm).”
Oznacza to, że osoby skazane m.in. za przestępstwa przeciwko wiarygodności dokumentów, mieniu, obrotowi gospodarczemu czy przeciwko obowiązkom podatkowym nie mogą pełnić funkcji w organach spółek. Do katalogu przestępstw wykluczających możliwość zasiadania w zarządzie należą m.in.:
– przestępstwo fałszerstwa, zbycia dowodu tożsamości, niszczenia dokumentów
– kradzież, kradzież z włamaniem, przywłaszczenie, oszustwo, rozbój, paserstwo
– pranie brudnych pieniędzy, oszustwa finansowe i ubezpieczeniowe
– fałszowanie pieniędzy lub znaków urzędowych
– przekazywanie nieprawdziwych informacji będąc w zarządzie spółki – przykładem mogą być wyroki skazujące za niezłożenie sprawozdań do KRS
– umożliwienie bezprawnego głosowania na walnym zgromadzeniu i udział w takim głosowaniu
Istotne jest, że wykluczenie obowiązuje tylko wtedy, gdy wyrok skazujący jest prawomocny, ale nie ma konieczności odrębnego orzekania o zakazie funkcji.
Zgodnie z przepisami, zakaz obowiązuje przez okres 5 lat od dnia uprawomocnienia się wyroku. Jednakże sąd karny może ten okres skrócić lub nawet zawiesić zakaz w zależności od okoliczności konkretnej sprawy. Mówi o tym art. 18 § 3 k.s.h.: Zakaz, o którym mowa w § 2, ustaje z upływem piątego roku od dnia uprawomocnienia się wyroku skazującego, chyba że wcześniej nastąpiło zatarcie skazania.
Warto zaznaczyć, że nie każdy wyrok sądu karnego oznacza zakaz pełnienia funkcji członka zarządu. Wyroki w sprawach o wykroczenia np. mandaty karne, grzywny czy zastępcze kary aresztu w sprawach o wykroczenia nie są tu brane pod uwagę, oraz nie widnieją w Krajowym Rejestrze Karnym (KRK). Przy powoływaniu członków zarządu, wspólnicy lub rada nadzorcza powinni zawsze weryfikować, czy dana osoba nie była prawomocnie skazana za przestępstwa wskazane w przepisach. Najłatwiej zweryfikować to poprzez żądanie aktualnego zaświadczenia o niekaralności z KRK.
Pełnienie funkcji prezesa i członka zarządu w spółce również wiąże się z dużą odpowiedzialnością – w tym karną i finansową. Osoby te powinny dbać o dobry wizerunek firmy oraz jej sprawne funkcjonowanie. Warto więc zadbać o to by miały one nieposzlakowaną opinię, były rzetelne i godne zaufania.
Masz dodatkowe pytania?
Zapraszamy do kontaktu i umówienia spotkania w Kancelarii w Warszawie. Zapewniamy naszym Klientom kompleksową pomoc prawną
