Sąd Najwyższy 2 marca 2023 r. wydał ważne orzeczenie dla osób prowadzących działalność gospodarczą, a w szczególności dla matek prowadzących własne firmy. Orzeczenie o sygnaturze II NSNc 107/23 rozstrzyga sprawę kobiety prowadzącej zakład fryzjerski, która przez kilka lat opłacała ubezpieczenie chorobowe od najniższej podstawy wymiaru składek. W 2015 r. przez okres od lutego do maja opłacała składki od maksymalnej dopuszczalnej podstawy. Po tym okresie zaczęła korzystać z zasiłku chorobowego, macierzyńskiego i opiekuńczego i do 2019 r. pobrała świadczenia na łączną kwotę nieco ponad 300 tysięcy złotych.
Jednak w 2019 r. ZUS uznał, że jej dochody, w okresie od lutego do maja 2015 r., były za małe do opłacania składek w zadeklarowanej – maksymalnej wysokości. ZUS obniżył podstawę wymiaru składek za ten okres, co skutkowało obowiązkiem zwrotu nienależnie pobranych świadczeń. Ubezpieczona oczywiście odwołała się od decyzji ZUS, jednak zarówno Sąd Okręgowy jak i Sąd Apelacyjny oddaliły jej odwołanie, argumentując swoją decyzję tym, że działała ona w sposób wyrachowany. Podwyższając jedynie na 4 miesiące podstawę wymiaru składek celem uzyskania wysokich świadczeń instrumentalnie wykorzystała powszechny system ubezpieczeń społecznych.
W tej, wydawałoby się, beznadziejnej sytuacji sprawą zainteresował się Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców. Wniósł on skargę nadzwyczajną od wyroku Sądu Apelacyjnego w Lublinie. Sprawa trafiła do Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych Sądu Najwyższego gdzie orzeczono, że ZUS ma uprawnienia wyłącznie do kwestionowania tego, czy w ogóle istniał tytuł objęcia ubezpieczeniami, czyli czy była prowadzona działalność gospodarcza – w tym przypadku zakład fryzjerski.
Sąd Najwyższy orzekł, że ZUS nie jest uprawniony do kwestionowania zadeklarowanej przez przedsiębiorcę podstawy wymiaru składek, pod warunkiem, że mieści się ona w granicach określonych przepisami. A przepisy mówią jasno, że przedsiębiorca ma obowiązek opłacania składek na ZUS od minimalnej podstawy wymiaru, ale może również zadeklarować wyższą podstawę, pod warunkiem, że nie przekroczy ona górnego progu określonego w przepisach. Inne kryteria np. minimalny okres w jakim wyższe składki muszą być opłacane, by nabyć prawo do wyższych świadczeń, nie są określone w ustawie. Co oznacza, że ZUS nie może stawiać zarzutów i korygować wysokości świadczeń w takiej sytuacji.
Jeżeli masz podobny problem lub borykasz się z zaległościami w opłacaniu składek na ZUS w swojej firmie – zapraszamy do kontaktu z naszą Kancelarią – pomożemy Ci znaleźć korzystne rozwiązanie.
Masz dodatkowe pytania?
Zapraszamy do kontaktu i umówienia spotkania w Kancelarii w Warszawie. Zapewniamy naszym Klientom kompleksową pomoc prawną.
