Sąd Najwyższy 26 kwietnia 2023 r. podjął bardzo ważną uchwałę w sprawie rozpatrywania spraw cywilnych w drugiej instancji. Pytanie w prostej sprawie z zakresu prawa pracy zadał Sąd Rejonowy Katowice – Zachód, brzmiało ono czy zażalenie na klauzulę wykonalności nakazującą zapłatę wynagrodzenia za pracę może rozpatrywać tylko jeden sędzia. Sprawa jakich wiele, ale uchwała wydana przez Sąd Najwyższy o sygnaturze III PZP 6/22 wywołała bardzo duże zamieszanie w sądach, niektórzy określają to rewolucją czy trzęsieniem ziemi.
Uchwała z 26 kwietnia brzmi następująco: „Rozpoznanie sprawy cywilnej przez sąd drugiej instancji w składzie jednego sędziego ukształtowanym na podstawie art. 15zzs1 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczegółowych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (jednolity tekst: Dz.U. z 2021 r., poz. 2095 ze zm.) ogranicza prawo do sprawiedliwego rozpatrzenia sprawy (art. 45 ust. 1 Konstytucji RP), ponieważ nie jest konieczne dla ochrony zdrowia publicznego (art. 2 i art. 31 ust. 3 Konstytucji RP) i prowadzi do nieważności postępowania (art. 379 pkt 4 k.p.c.)”. Dodatkowo Sąd Najwyższy nadał powyższej uchwale moc zasady prawnej i ustalił, że przyjęta w niej wykładnia obowiązuje od dnia podjęcia czyli od 26 kwietnia 2023 r.
Co to oznacza w praktyce? Najogólniej mówiąc, po pierwsze, bardzo duży problem z ustaleniem na już, trzyosobowych składów sędziowskich do rozpatrywania spraw cywilnych w drugiej instancji. Konsekwencją tego jest odraczanie spraw i rosnące opóźnienia. Po drugie, wyroki wydane w dniu 26 kwietnia br. mogą być uznane za nieważne. Dodatkowo pojawiają się pytania co ze sprawami, które już się zakończyły? Czy będzie można wznowić te postępowania?
Trzeba jednak podkreślić, że powyższa uchwała Sądu Najwyższego, choć spóźniona, przywraca normalność w rozpatrywaniu spraw cywilnych w drugiej instancji. Składy trzyosobowe w drugiej instancji zmniejszono do jednego sędziego ustawą covidową z dnia 2 marca 2020 r. i wielu prawników zwracało uwagę na wady tego rozwiązania. Skład jednoosobowy ograniczał prawo do sprawiedliwego rozpatrzenia sprawy i podważał społeczne zaufanie do wymiaru sprawiedliwości. Więc lepiej późno niż wcale, ale kosztem tej decyzji będzie niestety znaczne wydłużenie czasu rozpatrywania spraw w drugiej instancji.
Masz dodatkowe pytania?
Zapraszamy do kontaktu i umówienia spotkania w Kancelarii w Warszawie. Zapewniamy naszym Klientom kompleksową pomoc prawną.
