Zajęcie przez komornika praw autorskich wypłacanych przez ZAiKS jest jedną z form egzekucji. Prawa autorskie to nie tylko wyraz twórczości i dorobku intelektualnego, ale również realne aktywa majątkowe. Zgodnie z przepisami, prawa autorskie majątkowe podlegają dziedziczeniu oraz mogą być przedmiotem egzekucji komorniczej.
Związek Aktorów i Kompozytorów Scenicznych, bardziej znany pod swoim akronimem ZAiKS, jest stowarzyszeniem autorów i jednocześnie największą w Polsce organizacją zbiorowego zarządzania prawami autorskimi. ZAiKS pobiera należności – tantiemy od użytkowników utworów – np. stacji radiowych, telewizji, platform streamingowych czy organizatorów wesel i dyskotek, a następnie przekazuje je uprawnionym twórcom oraz ich następcom prawnym.
Prawa autorskie, zaliczane do praw własności intelektualnej, dzielą się na dwie grupy: osobiste i majątkowe. Prawa autorskie osobiste są bezterminowe, niezbywalne i chronią więź twórcy z dziełem. Z kolei prawa autorskie majątkowe dają prawo do czerpania korzyści majątkowych z utworu. Są zbywalne, podlegają dziedziczeniu – spadkobiercy mogą korzystać z utworów i pobierać wynagrodzenia z ZAIKS. Wygasają po 70 latach od śmierci autora, po tym czasie utwór przechodzi do domeny publicznej.
Prawa autorskie osobiste, jako prawa niezbywalne, zgodnie z art. 831 § 1 pkt 3 kpc nie podlegają egzekucji. Przedmiotem egzekucji mogą być tylko i wyłącznie prawa autorskie majątkowe. Zgodnie z art. 18. Ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (upapp) „Autorskie prawa majątkowe nie podlegają egzekucji, dopóki służą twórcy. Nie dotyczy to wymagalnych wierzytelności.”
Egzekucja z praw autorskich majątkowych jest prowadzona na podstawie przepisów o egzekucji z innych praw majątkowych. Zgodnie z art. 910 § 1 k.p.c. do egzekucji z praw majątkowych komornik przystępuje poprzez zajęcie prawa. Zawiadamia dłużnika, że nie wolno mu rozporządzać, obciążać ani realizować zajętego prawa, jak również nie wolno mu pobierać żadnego świadczenia przysługującego z zajętego prawa. Prawo jest zajęte z chwilą doręczenia zawiadomienia. Zawiadomienie otrzymuje również ZAiKS, aby wynikające z prawa świadczenia pieniężne (np. opłaty licencyjne) uiszczał komornikowi lub na rachunek depozytowy Ministra Finansów. Warto zaznaczyć, że egzekucja z autorskich praw majątkowych może być prowadzona zarówno w stosunku do twórcy jak również jego spadkobierców.
Masz dodatkowe pytania?
Zapraszamy do kontaktu i umówienia spotkania w Kancelarii w Warszawie. Zapewniamy naszym Klientom kompleksową pomoc prawną
